Elke dag leer ik meer en meer!

Wat een nuttige Franse les vanochtend! Ook omdat ik mijn accent geoefend heb. Ook omdat mijn leraar enorm veel fouten bij me heeft verbeterd. Maar vooral omdat hij me veel heeft kunnen vertellen over bepaalde cultuurdingen, die ik als Westerse vrouw misschien niet ineens kan begrijpen, maar waar ik wel rekening mee moet houden. Bijvoorbeeld:

- Cultuur, religie en een ouderwetse mentaliteit van mannen zorgt ervoor dat veel vrouwen geen anticonceptie gebruiken. Zelfs al kost een pilstrip, voor een hele maand, slechts 100 CFA. 'God schenkt de kinderen', dus acht kinderen is de wil van God. Zelfs als je hen niet kunt voeden. Veel modernere vrouwen kiezen hierdoor ervoor om in het geheim een implantaat te nemen, maar vrouwen in dorpen kunnen dit niet.
- Daarnaast wordt er in dorpen veel gebruik gemaakt van traditionele dokters. Hierdoor sterven veel kinderen, wat betekent dat er ook veel kinderen nodig zijn om de ouders later te verzorgen.
- Kinderen zijn de zorg van de vrouw. Ook zeggen de vrouwen vaak tegen hun man dat ze geen geld hebben en geen eten kunnen kopen voor de kinderen. Ze zijn namelijk bang dat de man anders zijn geld uitgeeft aan het binnenhalen van een nieuwe vrouw. Soms geeft de man pas geld zodra het kind al niet meer te redden is..
- Als je met vrouwen in het openbaar praat, met mannen erbij, zullen ze je nooit vertellen wat ze echt denken. Zelfs niet met vrouwen onder elkaar. Individueel zul je misschien wel de ware achtergrond van het probleem ontdekken.
- Beslis nooit iets in je eentje. Beslis überhaupt niks. Manage de gedachten van de mensen. Vraag naar hun problemen en hun ideeën, maar geef geen oordeel. Gids dit gedachtenproces en laat de mensen zelf tot inzichten komen. Dit wist ik al, maar realiseer ik me nu pas echt.
- Etc. Etc.

En hier wat ik nog meer geleerd heb deze week:

MAANDAG 22 OKTOBER 2012

Vanochtend heb ik geprobeerd motor te rijden. Inderdaad, geprobeerd. Ik heb niet meer gedaan dan heel hard gestampt en Fatou aan ’t lachen gemaakt. Die motor startte gewoon niet als ik ’t probeerde. Elke malloot hier in Bobo kan motor rijden, maar ik niet.. hmmm. Dat zint me niet helemaal, dus hier is ’t laatste nog niet over gezegd!

’s Middags ben ik naar Villa Rose, waar ik Ida betaald voor de komende vier weken fiets. Ze kreeg spontaan tranen in haar ogen, omhelsde me en gaf me een kus op m’n wang! Ze was zo blij met het geld. Die ochtend had ze blijkbaar zitten huilen, omdat ze niet wist hoe ze haar boodschappen moest betalen, en toen kwam ik daar als een engeltje met 10.000 CFA ( /- 15 euro).. Wat ontzettend fijn om iemand zo blij te kunnen maken. Zeker iemand met zo’n goed hart als Ida.

Het nichtje van Woelie was ook naar Villa Rose gekomen, om me uit te nodigen voor de dansrepetitie die zij de volgende ochtend heeft met haar groep. Lijkt me heel leuk! Wie weet kan hier zelfs wel een soort van samenwerking uit groeien.. ben benieuwd..
’s Avonds heb ik woordjes gestudeerd en woordjes gstudleerd en woordjes gestudeerd, niet veel meer haha.


DINSDAG 23 OKTOBER 2012

Ho! Awa is al bij het vliegveld! Snel, snel.. op de fiets. Onderweg naar het artistiek centrum racet ze voor me uit op haar motor. Ik moet goed m’n best doen om haar bij te houden. Vanochtend ben ik gaan kijken bij de repetitie van de dansgroep van Woelie’s nichtje. Nichtje direct of indirect, geen idee.. maakt ook allemaal niet uit hier haha.

Deze groep reist door heel Europa en heeft zelfs in 2010 op Festival Mundial gestaan, toen ik daar ook was! De wereld is klein. Grote kans dat ik hen daar toen gezien heb. De groep bestaat uit zeven vrouwen die de show opvoeren en twee mannen die begeleiden op fluit, balafon en djembé. De vrouwen spelen daarnaast ook allemaal op grote en kleine doundou-trommels en daar wordt veelvuldig mee geoefend en daarbij gezongen. In het begin is ’t even wennen, maar na een kleine tien minuten begon ik de ritmes door te krijgen. Zeker toen de dames begonnen te dansen werd het voor mij makkelijker te begrijpen. De dans is heel energiek, maar de passen zijn zeker niet moeilijk. Ik zou hier best aan mee kunnen doen en het goed onder de knie kunnen krijgen.. Tijdens de twee uur durende repetitie werd ik dan ook enorm enthousiast! Helaas bleken zij daar niet direct voor open te staan. Ze vroegen me vooral te betalen voor hun drinken en lessen te nemen voor 10.000 CFA per uur. Taalbarrière of niet? Toch jammer.

Hierna ben ik wat boodschappen gaan doen. Water, flesje wijn voor vanavond.. dat was helaas te veel voor mijn tas. Die was er inmiddels al heel slecht aan toe, met twee kapotte ritsen, maar nu had hij er echt geen zin meer in. Hoppa, op naar GAFREH dan maar! GAFREH staat voor Groupe d'Action des Femmes pour la Relance Economique du Houet. Hier maken vrouwen allerlei soorten tassen van de plastic zakjes die zij op straat vinden. Na de honderd verschillende modellen te hebben bekeken, koos ik toch heel verstandig voor een degelijke, stevige rugzak en nam afscheid van m’n oude tas. Dat ging onder luid gelach van de naaisters, want ik maakte er ook wel een showtje van.

’s Avonds had ik met Maxi en Lean afgesproken om tijdens een dinertje onze foto’s van Banfora uit te wisselen. Bij aankomst was het een herrie van jewelste, omdat de werkers bezig waren met de kettingzaag. Gelukkig viel die af en toe uit en begrepen ze de hint toen Lean vroeg hoe lang ze nog bezig waren. Daarna hebben we heerlijk gekletst en zijn we begonnen aan ’t eten. Sauce arrachide! Oftewel pindasaus, maar dan met ’t favoriete Senegalese recept van onze gastvrouw. Ik vertelde dat mijn familie het vaak met spaghetti eet, wat ons alle drie een beetje deed gruwelen bij het idee. Toen we echter de zak rijst openden, bleek ook dit pasta te zijn. Een soort van Turkse, hele korte pasta, die exact op rijst lijkt maar veel zachter is. Haha, naja, het is eten en de saus was lekker!


WOENSDAG 24 OKTOBER 2012

‘Alles is beter in Europa en de Verenigde Staten. Alles.’ Het zijn niet alleen de onopgeleiden die dat hier denken, maar ook een intelligente man als Eric. Iemand met een goede baan, die kranten kan lezen, de boodschappen op televisie begrijpt en al meerdere stagiaires in huis heeft gehad. Ik vind Nederland inderdaad een hele fijne plek om te wonen, zeker vergeleken met Burkina Faso. Alles is goed georganiseerd, het sociale systeem functioneert goed en als je iets wilt bereiken zijn daar genoeg mogelijkheden voor. Maar dat is voor ons, Nederlanders. Als Afrikaan in Nederland zul je ’t echt niet zo makkelijk hebben. Je hebt niet zomaar toegang tot de sociale diensten, je spreekt een andere taal, waar moet je gaan werken.. Zit er überhaupt wel iemand op je te wachten in Europa? Veel Afrikanen denken daar niet kritisch over na. Zij gaan er simpelweg van uit dat als ‘wij’ het fijn hebben in Europa, zij het ook fijn zullen hebben in Europa. Wellicht horen ze ook niet anders, van vrienden of familie die vertrokken zijn en alleen maar positieve berichten geven, omdat ze geen gezichtsverlies willen leiden.

Daarna ben ik met Ida op jacht gegaan naar souvenirtjes! Allereerst hebben we ’t winkeltje bezocht van een dove man. Hele mooie spulletjes en wat een schattige meneer. Meteen ging hij alles voor me schoonmaken met een stofdoek. Hij heeft trouwens wel gewoon goede ogen, want hij had verdomd goed in de gaten dat Ida’s blousje openstond. Gelukkig bedoelde hij dat niet verkeerd, want hij wees haar er juist op om haar te helpen. Ik vertel natuurlijk nog niet wat ik gekocht heb ;)
Vervolgens zijn we naar juwelier Baba Cool gegaan. Hele mooie sieraden, puur handwerk. Vooral de enorm grote kettingen spraken me aan, maar wanneer ga ik die in godsnaam aan doen? Misschien koop ik ‘m toch gewoon… 110.000 CFA? Ohnee, dan laat maar..

Na een snel bezoekje aan ’t CCF, met heerlijke ananassap van de goede handelsvrouw achter de bar, heeft Ida me Lolita laten zien. Dat is een chimpansee die al dertig jaar geketend is. Ze woont in een lege dierentuin (de rest van de dieren is door de jaren heen opgegeten…) en heeft een leeg hok. Ze ziet er redelijk verwaarloosd uit zo, heel zielig. Ze reikte me een leeg flesje cola dat in haar kooi lag en toen ik haar water gaf, begon ze heel snel te drinken. Momenteel zijn een aantal Westerse vrouwen, waaronder Lean, en een aantal Burkinabé mannen bezig om Lolita een beter bestaan te geven. Zonder ketting, met een fijne kooi met speeltjes en hooi. Dit is echter veel lastiger dan ’t lijkt, want de sleutel van de ketting is inmiddels kwijtgeraakt na al die jaren. Hoe krijg je Lolita los zonder dat ze je bijt, zonder dat je haar pijn doet.. Het is een ingewikkeld proces. Hopelijk lukt het! Ik zei tegen Lolita: “La chaine va aller.” En ze lachte.. echt waar! Ik probeerde het nog twee keer en elke keer begon ze te grijnzen. Wonderbaarlijk. Zou ze me begrepen hebben?


DONDERDAG 25 OKTOBER 2012

Mijn dag vandaag was niet zo heel bijzonder. Ik heb een rondje gefietst door Bobo, om foto’s te maken, en met Marie afgesproken.
’s Avonds zou ik eigenlijk gaan stappen met Ben en zijn vrienden, maar na een oplaad-slaapje werd ik opeens heel erg ziek. Dol, zware spieren, misselijk.. daarom heb ik afgezegd en ben snel gaan slapen. Ik wil wel fit zijn voor Tabaski!


VRIJDAG 26 OKTOBER 2012

Één pan eten. Twee pannen eten. Drie pannen eten… nog meer pannen eten! Vanochtend kwamen allerlei moslimvrouwen eten brengen naar ons gezin. Mijn gezin hier is namelijk Christelijk en het is traditie dat degenen wiens feest het die dag is eten komen brengen bij de mensen van de andere religie. Met Pasen draaien ze ’t om. Met het resultaat dat wij dus een hele tafel vol met eten hadden staan. Tabaski is begonnen!

Gelukkig heb ik niet gezien hoe de schapen geslacht werden. Dat gebeurd ’s ochtends na de tweede ochtendmis en dat wordt gedaan door de mannen. Ik denk dat ik niks had kunnen eten als ik daar wel bij was geweest en dat was niet handig geweest! Eten is namelijk wat ik de hele rest van de dag gedaan heb. Bij iedereen waar we kwamen (en dat waren zo’n zeven families) werd me een vol bord eten voorgeschoteld. Groenten, couscous, maar ook heel veel vlees. Weigeren is niet beleefd, zeker niet op een feestdag.. dus de balans tussen aardig zijn en aan m’n gezondheid denken was ver te zoeken vandaag.

Vooral toen we bij Bra, Ibrahim, aankwamen. Zes verschillende gangen heb ik gekregen, want hij is immers de beste vriend van Eric. Zelfgemaakte ananassap met jamjam, gember, couscous.. en toen kreeg ik als eregast de volgens hem lekkerste stukjes van het schaap: de lever en het kraakbeen. Ohoh. “Ik proef wel.”, zei ik. Dat was helaas niet genoeg. Heel de lever en heel het kraakbeen was voor mij en er was geen mogelijkheid dat ik mocht weigeren. Oke, concentratie. Concentratie. Niet kokhalzen waar ze bij zijn. “Kom je morgen soep eten? Die maken we van het hoofd, met lekker tomaat en ui.” Uhm, dankje. Morgen heb ik al een afspraak!
Fati, het kleine zusje van Bra, nodigde me daarna uit om haar vriendinnen te gaan bezoeken. Natuurlijk, gezellig! Fati is een enorm mooi meisje en had een hele leuke traditionele jurk aan. Ik ga dan ook dat model aan de tailleur doorgeven voor mijn Afrikaanse outfit. Die is dan wel voor carnaval, maar ach.. dat maakt niet uit!

Uitgeput kwam ik om acht uur thuis en viel meteen op de bank in slaap. Ohoh! Vergeten! Om negen uur stond Papis, het broertje van Fatou, bij ons binnen. “We zouden gaan dansen, toch Marit?” Oja oja. Ik zie er niet uit, maar vooruit.. haha. Eerst weer eten.. daarna biertjes drinken in een heel druk, ongeorganiseerd uitgaansstraatje, en vervolgens dansen in Maquis Versaille. Papis is trouwens ook voetballer. Jaja, iedereen is hier professioneel voetballer. Ik kan inmiddels niet meer bijhouden wie dat nu echt is en wie niet. Zijn vriend speelt trouwens bij FC Twente, en ook eentje bij Vitesse. (Ik kan ze overigens niet vinden in het selectieoverzicht.) Maar hij is beter hoor, echt waar. Zij hadden gewoon meer geluk… juist, haha. Omdat hij een beetje dronken was en ’t extreem warm was in de Maquis, zijn we redelijk vroeg naar huis gegaan. Toch een mooie avond!


ZATERDAG 27 OKTOBER 2012

De beste plek om onwel te worden in Bobo Dioulasso is denk ik toch wel de infirmerie van SOS Kinderdorp. Dus dat is ook precies wat ik vanochtend gedaan heb! Helemaal gepland natuurlijk. Ik werd dol, kreeg zware vlekken voor m’n ogen, een hitteaanval, misselijkheid en enorme buikkrampen. “Direct gaan liggen, Marit. Nu.” Koorts opgemeten, 38 graden. Meteen een anti-parasiet drankje en een recept voor een anti-malariakuur. Het vermoeden is dat ik dat toch echt heb opgelopen, ondanks de Malarone die ik preventief slik. Hierdoor zijn waarschijnlijk ook de symptomen een stuk minder geweest en wellicht heb ik ’t al een week. In Banfora had ik namelijk al hoofdpijn en wat misselijkheid.
Helaas zijn echter veel apotheken vandaag gesloten, omdat de dag na Tabaski ook als feestdag/ vrije dag staat ingepland. Uiteindelijk vond ik er eentje samen met Fatou, maar die had maar eentje van m’n twee medicijnen. Op naar de volgende en toen kon m’n kuur beginnen. Oké, Franse bijsluiter… uhmm. Gelukkig is Ida vroeger apothekersassistente geweest, opgelost!

Rustig aan dus maar vandaag. Na een lunch met Maxi heb ik de rest van de dag doorgebracht in Villa Rose. Beetje skypen, beetje lezen en vroeg naar bed.


ZONDAG 28 OKTOBER 2012

Met malaria in je lijf kun je maar beter niet teveel fysieke inspanning plegen. Dus nam ik vanochtend de taxi naar SOS Kinderdorp. Voor vandaag staat namelijk mijn bezoek aan wat dorpen met Millogo gepland. De taxi nam een enorm lange route, zodat hij tussendoor ook wat andere klanten op kon pikken. Blij dat ik op tijd vertrokken was. En toen, ineens.. een gemekker vanuit de kofferbak! Ojee, er zit een schaap in de kofferbak! Haha, ik heb me echt kapot gelachen. Dit was zo onverwacht, maar zo typisch Afrika. Bereidt je altijd voor op alles. Niks is hier te gek. Dit schaap was van de jongen die we eerst nog af moesten zetten bij de veemarkt, vandaar.

Na een motorwissel, Millogo’s benzinetank lekte, zijn we vertrokken. We hebben meerdere dorpen bezocht en daar vooral veel aandacht besteedt aan ’t water. Natuurlijk heb ik eerder vervuild water gezien en gedacht “dit is echt heel slecht voor de gezondheid van mensen”, maar Millogo liet het me echt beseffen. Hij dwong me na te denken over elke consequentie en elke oorzaak van dit probleem. Dat deed me best veel. Gezondheid is zo belangrijk voor mensen. Van elk ander probleem (migratie, oorlogen, werkloosheid, etc.) is het één van de onderliggende oorzaken. Als we dat nu eens zouden kunnen verbeteren, op een acceptabel niveau zouden kunnen brengen, dan zouden we echt al een aantal stappen verder zijn. Maar dit weten we ook al tientallen jaren. Waarom is het nog niet opgelost? Dat ‘waarom?’ is hetgene waar ik ontzettend mee worstel hier. Is het een educatieprobleem of mentaliteitsprobleem? Of nog iets anders?
Door de dag heen hebben we ook veel interessante gesprekken gehad. Bijvoorbeeld over de verspilling van eten in het Westen. Wij bestellen een pizza voor 12 euro en gooien dan de helft weg. Daar kun je een kind een jaar voor naar school sturen in Burkina Faso. Misschien is dat nu eenmaal hoe de wereld in elkaar zit en ik weet dat ik er net zo hard aan mee doe.. maar het feit dat alles zo oneerlijk is maakte me zo verdrietig en vooral heel boos. Ik voel me daardoor af en toe zo machteloos. Wie heeft deze ongelijkheid in hemelsnaam bedacht en waarom lukt het ons niet om dit gewoon op te lossen?

Dus begon ik, ook al probeerde ik het tegen te houden, toch te huilen. Millogo sprak me meteen streng toe: “Niet huilen. Ik vertel je gewoon de waarheid. Met huilen is niemand geholpen.” Dezelfde strengheid ontving ook een moeder die we op de terugweg tegen kwamen. De benen van haar dochtertje waren ontzettend dun en de botten in haar armen kon ik zo voelen. Haar ogen stonden ook heel raar: ze was duidelijk ondervoed en had medische hulp nodig. Millogo praatte op haar in om haar duidelijk te maken hoe belachelijk het is dat ze niet voor haar kind zorgt. Ze kan gratis medische hulp voor haar dochter krijgen, op meerdere plekken in de stad, dus waarom doet ze dat niet? Ja, waarom doet ze dat niet..? Educatieprobleem of mentaliteitsprobleem? Ik blijf ermee zitten.

Hoera hoera trouwens! Het is me vanavond ein-de-lijk gelukt om motor te rijden!! Bra heeft het me geleerd en met zijn hulp reed ik zó weg. Oke, het begin was een beetje met horten en stoten, maar zodra ik het doorhad was ik echt een model-leerling. De hele buurt door, zelfs hard gecrost over de grote boulevard. Bra stond ervan versteld hoe snel ik het doorhad, maar dat is vast omdat ik natuurlijk gewoon auto kan rijden. Yes! Nu kan ik ook in m’n eentje de weg op en heb ik meer vrijheid wat betreft het bezoeken van mensen en evenementen ’s avonds. Na mij wilde ook Fao het proberen. Tot mijn stomme verbazing reed ook zij zó weg.. echt knap! Die heeft goed opgelet toen ze bij moeders achterop zat!


MAANDAG 29 OKTOBER 2012

Mijn eerste Franse les bij de nieuwe leraar! Fijn! Deze is ten eerste veel minder duur, maar volgens mij ook veel leuker en moderner. Hij wil me niet zozeer grammatica en woordjes laten stampen, maar me ermee op uit nemen. Dingen in de praktijk bespreken en aan de hand van onze discussies oppikken welke fouten ik nog maak. Daar dan vervolgens veel aandacht en uitleg aan besteden. Oh, en m’n accent.. “Ton grammaire, ça va. Ton vocabulaire, ça va. Mais ton accent… ooeehhh! Ç’est vraiment comme une hollandaise!” Aiai, ja ik weet het. Ietsje beter m’n best gaan doen dus en mezelf dwingen dat overdreven Franse accent aan te meten. Ik heb er zin in!

’s Middags ben ik naar het weeshuis verderop in de straat gegaan, ‘L’arbe en face’ genaamd. Ik was gisteren al langs geweest om de eigenaar te bezoeken, maar toen was hij er niet. Heb toen wel een uur met de kinderen zitten spelen, wat voorbij vloog. Eén van de jongetjes, die te klein was om zijn naam te kennen, hebben ze overigens ‘Parfait’ genoemd. Aan de ene kant heel schattig, maar misschien ook een beetje raar. Ik weet ’t niet, haha.

Vandaag was hij er wel. Ik had een hele andere man verwacht. Een oude man met een baard en een dikke buik. Een magere vent van rond de vijfendertig met dreadlocks kwam me echter begroeten en hij heeft me verteld over het reilen en zeilen van zijn organisatie, die al ruim tien jaar bestaat. Het is niet per definitie een weeshuis, maar meer een opvanghuis voor kinderen die achtergelaten worden ergens in de stad. Vaak kinderen uit dorpen, van alle leeftijden, die ongewenst zijn en verstoten door de familie. Zijn doel is om de kinderen terug te plaatsen bij naaste familie of vrienden en dus probeert hij die te traceren. Als hij ze gevonden heeft, gaat het kind steeds langere bezoekjes brengen om te wennen aan de nieuwe situatie. Uiteindelijk, als een verblijf van een maand goed gegaan is, geven ze een groot feest voor het vertrek van het kind, die dan weer in zijn gemeenschap gaat wonen. Soms is dit al na twee maanden, maar sommige kinderen wonen jaren in het opvanghuis. Tot nu toe zijn er 21 kinderen terug geplaatst en momenteel wonen er 7 in het tehuis. Helaas kan niet iedereen geholpen worden, omdat ouders soms onvindbaar zijn of er geen geschikte opvang kan worden gevonden. Deze kinderen worden dan in het adoptiesysteem van de staat opgenomen, maar blijven wel zolang in het tehuis wonen. Tot nu toe is er maar één meisje terug in het tehuis komen wonen nadat ze terug geplaatst was bij familie. Haar oom misbruikte haar namelijk, waarna ze gevlucht is. Het werk dat ze hier doen vind ik echt heel mooi. En dapper, want van de overheid of sociale instellingen hoef je hier weinig te verwachten, als ze al bestaan. Het kind staat hier ook echt centraal en er mag niet gedolt worden met zijn of haar welzijn. Dat is ook de reden dat ik heb afgesproken af en toe te komen spelen, maar niet te vaak. Want als ik maar zo kort blijf, zijn de kinderen pas net aan me gewend en breek ik vervolgens hun hartjes door te vertrekken. Dat wil ik natuurlijk zeker niet!


Nou lieve mensen, weer een heel verhaal haha. Het gaat goed met me momenteel! Ik voel me goed en heb zin om er de komende vijf weken wat van te maken! Dingen lopen hier niet altijd zoals je zou willen, maar ik geef niet op.. zeker niet. Vandaag weer een hoopvol gesprek gehad, met mijn Franse leraar, hij gaat zijn uiterste best doen om nog wat leuke activiteiten voor me te vinden. Had al een heleboel ideeën! Verder zoek ik verder, en Marie lijkt me ook, dus wie weet komt er deze week nog wel iets heel moois en interessants om de hoek kijken!
Verder leer ik hier elke dag enorm veel, zoals jullie kunnen lezen. Emoties gaan op en neer, maar ook meningen en andere gedachten. Absoluut geen spijt van dit avontuur.. tot over een tijdje!!